Autodelen

Een auto gebruiken wanneer je die nodig hebt, zonder de volledige lasten ervan te dragen. Dat is autodelen. Vooral in steden groeit het concept hard, en ook enkele inno-V’ ers zijn fervente deelautogebruikers of zelfs autoverhuurders. Maar over de effecten van autodelen was tot een paar jaar geleden weinig bekend. Zijn er voldoende redenen voor gemeenten om hier reguliere parkeerplaatsen voor ‘op te offeren’? En om autodelen actief te stimuleren? Dat was de vraag waarmee het stadsdeel Amsterdam-Centrum bij inno-V kwam.

Voor inno-V betekende dit onderzoek in 2005 een eerste uitstapje buiten onze traditionele ‘core business’ van openbaar vervoer; een stapje in de richting van ‘slimme mobiliteit’. Vooral in Amsterdam-Centrum heeft het een vlucht genomen. Het bleek in deze periode zelfs wereldwijd deelautostad nummer één te zijn: nergens ter wereld staan meer deelauto’s. En alleen in het centrum van Zürich maakten relatief nog meer mensen gebruik van deelauto’s. Zwitserland bleek overigens een dankbare inspiratiebron: het kent het hoogste deelautogebruik ter wereld en een heel divers aanbod van deelauto’s – letterlijk van cabrio’s tot bestelbusjes. Bovendien was in Zwitserland en Duitsland al wel wat onderzoek gedaan naar de beleidseffecten van autodelen, in tegenstelling tot Nederland.

Voor een onderzoek naar de effecten hebben we een brede enquête gehouden naar deelautogebruikers, waarbij we hen vroegen naar hun mobiliteitsgedrag voor en na hun keuze voor autodelen. Wat daaruit bleek is dat autodelen inderdaad goed is voor leefbaarheid én milieu. Een deelauto wordt efficiënter gebruikt dan een normale auto, waardoor er kostbare ruimte in de binnenstad vrij komt. En autodelers gaan bewuster om met mobiliteit en maken ook veel gebruik van fiets en openbaar vervoer, echte keuzereizigers dus.

Voldoende reden om meer ruimte vrij te maken voor autodelen, maar dan wel gedoseerd. Bij een te sterke groei van het aantal deelauto’s kan de efficiency van het gebruik onder druk komen te staan, en daarmee de positieve effecten op leefbaarheid. En er moet er veel aandacht zijn voor draagvlak. Zeker in Amsterdam, waar mensen soms jaren op de wachtlijst staan voor een parkeervergunning, staat niet iedereen te juichen als er reguliere parkeerplaatsen worden ‘opgeofferd’.

En zo geschiedde. Het aantal deelautoplaatsen in de stad werd uitgebreid en nog steeds groeit het concept autodelen jaar na jaar – ook in andere steden. In Amsterdam is de gemeente innovaties in autodelen in het kader van de luchtkwaliteit gaan stimuleren. Nieuwe duurzame vormen van autodelen waren te verwachten en zijn inmiddels ook zichtbaar in concepten als Car2Go en het peer-to-peer autodelen van bijvoorbeeld Snappcar. Ons rapport wordt nog regelmatig aangehaald, bijvoorbeeld in politieke discussies over autodelen in andere gemeenten.