Bemobi: Allerhande kleinschalig personenvervoer

inno-V’ers reizen in hun vrije tijd de hele wereld af. En op onze reizen kunnen we het niet laten te kijken hoe (openbaar) vervoer in zo’n land werkt. Dan zien we in sommige gevallen futuristische metro’s of perfect werekende tramsystemen – maar nog vaker zien we allerlei vormen van kleinschalig vervoer. Zoals de tuktuk, de fietstaxi, of vervoer met minibusjes; of het nu dalla-dalla, dolmüs of Маршрутка heet. Gerund door kleine zelfstandigen die er zelf hun boterham mee verdienen. Reizen met die systemen is vaak goedkoop en op z’n minst gezegd: avontuurlijk.

Be-mo’-bi (m, oorspr. Rott. dialect): Verzamelnaam voor allerhande vormen van kleinschalig personenvervoer, bijvoorbeeld met fietstaxi’s, tuktuk’s of minibusjes. Voor het eerst geïntroduceerd in Rotterdam.

Vervolgens komt de Hogeschool Rotterdam bij ons met de vraag of zo’n systeem ook in Rotterdam haalbaar is. Het leek ons een gek idee, maar ja, als je jezelf innovatief noemt is geen idee te gek. Bovendien bleek men er bij de Hogeschool en de gemeente al goed over te hebben nagedacht. Het mes snijdt aan verschillende kanten. Naarmate het regulier OV zich terugtrekt op de hoofdassen worden loopafstanden langer en komt er dus meer behoefte aan “wijkvervoer”. Bovendien: als in het buitenland kleine ondernemers er hun brood mee verdienen, waarom dan niet in Rotterdamse kansarme wijken? En ten slotte kan het bijdragen aan de ambitieuze milieudoelstellingen van de gemeente en het Rotterdam Climate Initiative. Ze hadden er zelfs al een nieuwe naam voor bedacht: Bemobi.

“We kregen de ruimte om zowel de kansen die de opdrachtgever zag te verrijken als om kritisch te zijn op dat wat wel werkt en op dat wat niet realistisch is. We zorgden voor nieuwe ideeën, maar brachten ook focus aan het verhaal” – Sebastiaan van Kooij

Een typisch inno-V-vraagstuk dus: niet alleen kijken met de OV-bril op, maar ook met die van de econoom, de socioloog, de milieukundige én de potentiële ondernemers en gebruikers. Het inschatten van de vervoerpotentie voor zo’n systeem bleek nog een lastige kluif. Want terwijl er voor OV vuistdikke wetenschappelijke rapporten zijn die beschrijven hoe je de vervoerwaarde berekent, is er voor “Bemobi’s” helemaal niets. Dus zijn we aan de slag gegaan met onze eigen kennis over mobiliteit in combinatie met een dosis gezond verstand. Stap voor stap pelden we af: voor welke reizen komt Bemobi in aanmerking? Hoeveel mensen zouden willen overstappen van andere modaliteiten?

En wat blijkt? Er is best een markt voor Bemobi, vooral in dichte stadswijken rondom het centrum. Maar het is niet eenvoudig een business case sluitend te krijgen voor potentiële ondernemers – sommigen zeggen zelfs dat het onmogelijk is, terwijl anderen denken dat met een gezonde dosis creativiteit er wel een boterham mee te verdienen is. Hoe dan ook, het zal niet zomaar van de grond komen. De gemeente kan een faciliterende rol spelen; niet alleen door subsidies, maar ook door voertuigen ter beschikking te stellen én bureaucratische rompslomp weg te nemen. Zoals wel vaker blijkt de oplossing dus niet in de techniek of vervoerwaarde te liggen, maar in de organisatie en andere zachte aspecten. We hopen snel een (al dan niet avontuurlijke) reis met Bemobi door Rotterdam te kunnen maken.