Ruimte voor beheer en ontwikkeling binnen lopende concessies

Samen met de provincie Fryslân is inno-V op zoek gegaan naar de mogelijkheden binnen bestaande OV-concessies (contracten), om de vervoerder te houden aan zijn contractuele verplichtingen en tegelijkertijd het vervoerproduct door te ontwikkelen samen met de vervoerder. Door gericht werk te maken van beheer én ontwikkeling van de concessies is de provincie in staat om haar  beleidsdoelen te halen. Deze zoektocht heeft geresulteerd in een concessiemanagementplan. Dit plan is te typeren als een kompas dat de provincie duidelijke richting biedt voor concrete uitwerking in de organisatie.

De provincie Fryslân heeft drie concessies in beheer: Noord- en Zuidwest Fryslân incl. Schiermonnikoog (bus), Zuidoost Fryslân plus Waddeneilanden (bus) en het regionaal spoorvervoer (trein). De busconcessies lopen tot eind 2020 met een optie op verlenging tot eind 2022, de spoorconcessie loopt tot eind 2020 en is recentelijk gegund voor de periode van eind 2020 tot eind 2035. Provincie breed is een nieuwe manier van werken geïntroduceerd, het ‘opdrachtgestuurd werken’. Omdat de provinciale manier van werken verandert, er nieuwe contracten worden afgesloten en de provincie de wens heeft om haar concessies meer proactief te beheren, was er behoefte aan een nieuw beheerplan. In dit beheerplan moet de nieuwe manier van werken zijn weerslag vinden, met duidelijke opdrachten voor de medewerkers die met beheer van de concessies bezig zijn.

In de visie van inno-V is Concessiemanagement het realiseren van provinciale ambities met het openbaar vervoer door, binnen lopende concessies, in te zetten op een combinatie van concessiebeheer en -ontwikkeling. Concessiebeheer is gericht op het correct realiseren van wat er geëist en aangeboden is. Concessieontwikkeling is gericht op de verdere ontwikkeling van het OV om beleidsdoelen te realiseren. Met andere woorden: concessiemanagement is ‘doing things right and doing the right things’. Ondanks dat veel zaken in OV-concessies zijn vastgelegd, bieden dezelfde concessies over het algemeen voldoende ruimte voor doorontwikkeling en innovatie. Inno-V kan, met haar kennis van aanbestedingen en concessies, de beschikbare ontwikkelruimte in beeld brengen.

Beheer en ontwikkeling vereisen elk hun eigen aanpak, maar staan niet los van elkaar: zo ontstaat er vanuit beheer zicht op wat er goed gaat in de concessie en wat er beter kan – en waar er dus ruimte is voor ontwikkeling. En andersom moeten nieuwe ontwikkelingen en nieuwe afspraken hun weerslag vinden in het beheer van de concessie. Het is dus cruciaal dat er geen Berlijnse Muur tussen beide processen staat, maar dat ze naadloos op elkaar ingrijpen. Oftewel, goed concessiemanagement gaat over beheer én over ontwikkeling, en de samenhang tussen deze twee.

In een dialoog met de provinciale ambtenaren en de vervoerder heeft inno-V een voor de provincie op maat gemaakt plan opgesteld. Dit plan is gegrond op de uitgebreide praktijkervaring van inno-V en haar adviseurs met aanbesteding, beheer en ontwikkeling van concessies, en houdt tegelijk rekening met de unieke kenmerken van de provincie Fryslân, de input van teamleden en andere stakeholders, provinciaal beleid en contractuele afspraken met de vervoerder. Met een plan alleen worden de beleidsdoelen niet gehaald, het blijft wel mensenwerk. Het is daarom van belang dat voor beheer en ontwikkeling de juiste  verantwoordelijkheden en vaardigheden een plek krijgen in de organisatie.