Visievorming en aanbesteden openbaar busvervoer Almere

inno-V heeft de Gemeente Almere ondersteund bij de bepaling van haar Visie Openbaar Vervoer en het aanbesteden van het openbaar vervoer.

Nijpende financiële vragen betekende dat fundamentele keuzes nodig waren. Een teruggang van het dienstaanbod met 25% à 35% zou namelijk plaatsvinden bij onveranderd beleid. De bestaande concessie was verlieslatend waardoor bij heraanbesteding niet hetzelfde dienstenniveau verwacht kon worden. Daarnaast zouden de aanvullende middelen van de gemeente opdrogen en het indexatiegat zou voor nog meer krapte zorgen.

Om besluitvorming te faciliteren organiseerde inno-V zes gamingsessies met belanghebbenden. Deze belanghebbenden waren ambtenaren, college van B&W en de gemeenteraad, maar ook collega-overheden, consumentenorganisaties, scholen, bedrijven en reizigers die via schermen in de bussen werden uitgenodigd. Zo werden drie ambities vastgesteld: “het BRT-systeem van Nederland”, “tevreden reizigers” en “vergroenen van het busvervoer”.

Dit is in een visiedocument en raadsvoorstel vastgelegd, dat inno-V in samenwerking met ambtenaren van Almere opstelde. Het document won de “Gouden Raadspen 2015” vanwege heldere taal, stijl en begrijpelijke bijlagen en vanwege het zorgvuldig geregisseerde keuzeproces.

Parallel aan het bepalen van de visie begeleidde inno-V de subsidieaanvraag uit het “fonds verstedelijking Almere” voor een overstap naar elektrisch vervoer. Deze zal beschikbaar komen als de inschrijvers op de aanbesteding minimaal 50% van het vervoer elektrisch uitvoeren.

Opvallend aan de door inno-V met gamingsessies gevolgde aanpak is dat de gemeenteraad vanaf het begin nauw betrokken is geweest. Dit zorgde voor bewustwording over de kosten van alternatieven en de aard van de trade-offs. Dit vergemakkelijkte de noodzakelijke keuzes. Zo hebben college en raad ook durven loslaten en kon, na een brede inspraak op het PvE en een formele marktconsultatie, een zeer functioneel bestek worden vastgesteld waarmee veel ruimte aan de vervoerders wordt gegeven (opbrengstverantwoordelijkheid, vrijheid in netwerkopbouw, inrichting van de voertuigen en specifieke tarieven zonder steeds toestemming te hoeven vragen aan de overheid).

Hierdoor is de in oktober 2015 aangekondigde aanbesteding interessanter voor vervoerders en reizigers en is de marktspanning optimaal geprikkeld. De vastgestelde ambities zullen leidend zijn bij het beoordelen van de offertes met als belangrijkste criteria: tevreden reizigers, hoeveelheid vervoer en een vervoerplan voor stad en streek dat snel, veilig en gericht is op de grootste groep reizigers. Intussen heeft de Gemeente Almere laten weten dat vier offertes voor de concessie ontvangen zijn.